مفهوم سوبژكتيويته‌ی جمعي
در مواضع نظری ارنستو لاكلائو، آنتونيو نگری و ژاك رانسير
حسام سلامت (جلسه‌ی اول، دوم و سوم)
كيوان مهتدي (جلسه‌ی چهارم و پنجم)
ايمان گنجي (جلسه‌ی چهارم و پنجم)
بابك سليمي‌زاده (جلسه‌ی ششم و هفتم)
روزهای سه‌شنبه‌ی هر هفته- ساعت 16:30- بوفه‌ی دانشکده‌ی علوم اجتماعی
شروع کلاس‌ها از بیست و پنجم آبان ماه
دست‌کم از مارکس به بعد پرسش نظریه‌ی سیاسی همواره این بود که سوژه‌ی دگرگونی وضعیت کیست. این سوژه در شرایط تاریخی مختلف و در متن نظریه‌های سیاسی گوناگون نامهای متفاوتی به خود گرفت. با وجود این، با تفوق گفتمان نئولیبرال جهانی که اساساٌ امکان دگرگون‌سازی منطق کاپیتالیستی حاکم¬ را انکار می‌کند از یک طرف، و با هژمونیک‌شدن مواضع ساختارگرایانه و پساساختارگرایانه که یکسره در جهت انحلال برسازندگی، تعیین‌کنندگی و ایفاگری سوژه عمل کرده است از سویی دیگر، تا مدت‌ها اساساٌ از پرسش از سوبژکتیویته موضوعیت¬زدایی شده بود. اما نظریه‌ی سیاسی رادیکال متأخر کوشیده است باری دیگر این پرسش را پیش بکشد به طوری که بیراه نیست اگر ادعا کنیم که این نظریه‌ها اساساٌ بر گرد مفهوم سوبژکتیویته، و در اینجا از نوع جمعی آن، تدوین شدند. با این تفاصیل در جلساتی که در پیش داریم می-کوشیم اهمیت و دلالت مفهوم سوبژکتیویته‌ی جمعی را در منظومه‌ی نظری سه تن از تأثیرگذارترین متفکران سیاسی معاصر نشان دهیم و ترسیم کنیم که چرا امکان سیاست وابسته به تولید و مداخله‌ی یک سوبژکتیویته¬ی جمعی است.
جلسه‌ی اول:
سوبژکتیویته به چه معنا؟- چرا سوبژکتیویته برای نظریه¬ی سیاسی مهم است؟- مدرنیته¬ی سیاسی: درون¬ماندگاری و حاکمیت مردم- دولت یا سوبژکتیویته¬ی جمعی؟ کانت/هگل در برابر روسو/مارکس- مداقه در دو مفهوم: اراده¬ی عمومی (روسو) و پرولتاریا (مارکس)
جلسه‌ی دوم:
لاکلائو و واسازی میراث مارکسیسم کلاسیک- اولویت امر سیاسی و مسئله¬ی هژمونی- هستی¬شناسی سیاسی لاکلائو: تفاوت¬ها و هم¬ارزی¬ها- اراده¬ی جمعی و دموکراسی رادیکال
جلسه‌ی سوم:
وقتی لاکلائو از پوپولیسم حرف می¬زند دقیقاٌ از چه چیزی حرف می¬زند؛ یا «چرا برساختن یک مردم وظیفه¬ی اصلی سیاست رادیکال است»
جلسه‌ی چهارم:
1) نگری: زندگی در شورش (معرفی نگری، آثار مهم، ...)
2) وفاداری به متودولوژی مارکس؛ یا چرا نگری یک مارکسیست است؟ (توضیح مفاهیم «کار غیرمادی»، «اقتصاد امپراتوری» و «عقلانیت توده‌ها» به عنوان امانات نظری فهم مالتیتود)
3) «ما فقرا هستیم»: فرم‌های جدید مقاومت در امپراتوری (نمونه¬های ظهور مالتیتود، اشکال نوین مقاومت پس از جنبش 68، تغییر در اهداف توده¬ای جنبش¬های چپ)
جلسه‌ی پنجم:
4) مالتیتود یا طبقه‌ی کارگر؟ (اسطوره‌ی «یک» در برابر کثرت- سازماندهی مالتیتود- ضدآنارشیسم وضد حزب‌گرایی)
5) به سوی تعریف هستی‌شناختی مالتیتود
6) موخره: نقد نگری
جلسه‌ی ششم:
رانسیر در کتاب‌هایی نظیر «اختلاف» و «سیاستِ استتیک» نشان می دهد که آنچه در هر سیاستی موضوع اصلی ست «توزیع امر محسوس» است. در این جلسه به این موضوع خواهیم پرداخت که «توزیع امر محسوس» و استتیکی را که در هر سیاستی عمل می کند چگونه باید فهمید و چرا توزیع امر محسوس چنین نسبتی با سیاست دارد؟
کلید واژگان این جلسه: اختلاف، استتیک، سیاست، کانت، پلیس، دموس
جلسه‌ی هفتم:
در این جلسه به مفهوم «سوژگانی شدنِ» سیاسی نزد رانسیر می پردازیم. سوژگانی شدن سیاسی نزد او بر پایه ی منطق هویتِ ناممکن سوژه های سیاسی استوار است. فرایند سوژگانی شدن نام مشخصی ندارد و برپایه ی یک نام خطا شکل می گیرد. پلیس نامهای «درستی» را مقرر می کند که مردم را به مکان ها و زمان های تعیین شده ای اختصاص می دهد، حال آنکه سیاست با نام «خطا»یی آغاز می شود که توزیع امر محسوس را برهم می زند. در این جلسه به رابطه ی سوژه ی سیاسی نزد رانسیر با مفاهیمی نظیر نبرد طبقاتی، هویت، دموکراسی، برابری و غیره خواهیم پرداخت.
کلید واژگان این جلسه: دموکراسی، هویت گذاریِ ناممکن، نام خطا، فرایند سوژگانی‌شدن
جلسه‌ی هشتم:
جمع‌بندی و تحلیل تطبیقی مواضع لاکلائو، نگری و رانسیر پیرامون سوبژکتیویته‌ی جمعی
